Tết tới nơi rồi, người người nhà nhà, ai cũng tất bật, sắm sửa chuẩn bị đón tết, nhà phú ông họ Bùi cũng không ngoại lệ, năm nay nhà họ Bùi đón nhận một lúc hai tin vui, tin vui thứ nhất chính là cậu Hai đỗ Hương Cống mang về tiếng thơm cho cả thôn, tin vui thứ hai ông cũng mới vừa nhận được mới đây, cô cả của ông mang bầu được hai tháng hơn rồi, phú ông phú bà sắp có cháu ngoại ẩm bồng.
Niềm vui nối tiếp niềm vui, phú ông chơi lớn, dự định tết năm nay sẽ ban phát lộc cho tất cả người dân nằm trong phạm vi của thôn, mỗi hộ dân sẽ được nhận được nửa giạ gạo và hai xâu tiền, mỗi xâu có một tiền, một tiền bằng sáu mươi đồng, hai xâu sẽ bằng một trăm hai mươi đồng.
Thôn Tô Chẩm này đếm sơ sơ cũng gần ba trăm hộ dân, hai xâu tiền tính với nhà họ Bùi mà nói chỉ như con bò rụng lông, không đáng là bao, nhưng mà nếu nhân hai xâu tiền lên gần ba trăm hộ thì chẳng phải là bằng sáu mươi quan rồi hay sao? Nhẩm tới nhẩm lui, phú bà nhăn mặt, giảm xuống còn một xâu thôi.
Ý là phú ông đã nghe lời bà giảm xuống còn một xâu nhưng bà vẫn còn xị cái mặt bà ra, nửa giạ gạo? Trong thôn này có bao nhiêu hộ dân, mỗi hộ nửa giạ gạo thì nguyên kho gạo nhà bà sẽ vơi đi không ít.
Đoạn, phú bà nghiến răng ken két bảo phú ông sửa lại từ nửa giạ thành mười lít, phú ông thấy vợ chi li, tính toán thì chậc lưỡi.
- Bu nó à, nhà mình của ăn của để không hết, người ta làm quần quật cả năm để vụ mùa bội thu, tiền cũng rót vào lại cho nhà mình, bu nó chi li tính toán làm gì mấy ngày tết? Bu nó nhỉ?.
- Thầy nó tính như vậy thì chết dở, chúng nó mượn nợ nhà mình hưởng cho đã thì bây giờ phải làm lại để trả nợ thôi? Đời đâu ai cho không ai thứ gì, Thầy nó không sợ lỗ cũng phải cho em xót của.
- Tôi đã quyết rồi bu nó đừng có cãi, sống ở đời mà chi li ích kỷ, có giàu hơn cũng không sang được.
- Em chi li ích kỷ cũng vì em suy nghĩ cho thầy nó, cho gia tộc họ Bùi này, người nghèo kiếm đồng tiền biết mệt biết than, thì lẽ nào người giàu kiếm tiền không mệt, không được than à?.
- Nói chuyện với bu nó một hồi tôi lên tăng xông mất, bu nó muốn làm gì thì làm đi, tôi mệt mỏi lắm rồi.
Phú ông giận điên, không một lời đã quay lưng bước đi.
Để lại phú bà một mình trong đại sảnh.
- Thầy nó mệt, lẽ nào em không biết mệt?.
Bà tự hỏi, cũng không cần ai trả lời, không cần người được hỏi phải hiểu cho bà.
Bà đang nhai trầu chép chép, đoạn bà nhổ trầu vào bô một cái phẹt rồi hậm hực.
Bà nói một câu, chồng bà đớp lại không trượt phát nào.
Chồng bà trước giờ không phải như vậy? Chỉ có thể là bị con đàn bà chết tiệt kia cho ăn bùa mê thuốc lú gì rồi, bà ho sặc sụa.
Dạo này bà hay bị ho, ho kéo dài, đau rát cả họng, đôi khi còn ho ra máu.
Bà giận bà điên, bà đập bà phá, bà chửi bà rủa, rủa chết con đàn bà lẳng lơ, cái ngữ đã goá chồng còn lâm le rù quến phú ông của bà.
Đoạn bà réo con Mận inh ỏi, nó đang hầm canh gà cho bà tẩm bổ dưới bếp, nghe tiếng bà gọi nó hớt ha hớt hải chạy lên.
Bà xì xầm cái gì đó vào tai nó, nó nghe xong trợn mắt hốt hoảng, nó van nó quỳ, nó xin bà đừng làm như vậy, ác lắm.
Cùng lúc đó thì cậu Hai đang ở ngoài cái chồi gần hồ sen để hú hí với thằng Lợn, nói hú hí thì cũng không đúng, bởi vì Lợn với cậu Hai cười nói vui vẻ với nhau rõ to.
Cậu Hai đang vẽ tranh, và bắt Lợn làm người mẫu cho cậu vẽ, Lợn cầm cành hoa sen ngồi cười ở đó gần cả canh giờ rồi, mỏi miệng gần chết, cơ mà thấy cậu Hai nghiêm túc như vậy, Lợn cũng tò mò lắm nha? Không biết dưới cái nhìn của cậu Hai thì Lợn sẽ xinh đẹp như thế nào.
- Cậu ơi, xong chưa ý.
- Chưa.
Một lát sau.
- Xong chưa cậu nhỉ?- Vẫn chưa.
Đợi cậu lâu quá, Lợn ngủ gật luôn.
Đoạn vừa tỉnh giấc thì phát hiện ai kia đã bế mình lên giường nằm rồi, cậu cầm bức tranh ngắm mãi thôi, máu tò mò ăn sâu vào trong, Lợn nhóm lên xem thử.
Trong tranh là người thiếu niên một thân áo nâu sẫm màu, đang ngồi cạnh hồ sen, đôi mắt sáng trong veo như làn nước mùa thu, đôi môi hồng phớt căng mọng nở một nụ cười duyên, cậu lấy hồ sen làm nền.
Cậu Hai vẽ đẹp phết, từng đường nét trên khuôn mặt Lợn hay những chi tiết nhỏ khác như cái nốt ruồi son trên xương quai xanh, giống Lợn không thể nào giống hơn.
Lợn bẽn lẽn hỏi cậu.
- Cậu thấy em xinh không?.
- Không.
Nghe cậu trả lời cục ngủn như vậy, Lợn bĩu môi.
- Em không xinh vậy cậu vẽ em làm chi?.
- Dỗi à?.
- Thôi em về đây.
- Khoan.
- Cậu lại muốn nói gì? Em, em không có dễ dụ đâu nha.
- Thì không xinh thật mà!.
- Thấy chưa, cậu lại chê em.
- Ý cậu là, tuy em không xinh nhưng được cái rất đẹp, rõ thế còn gì, có thấy xinh chỗ nào đâu, chỉ thấy đẹp thôi.
- Đẹp thật không?- Thật, mặt đẹp mà nhăn là xấu lắm.
- Xấu thì còn thương không?.
- Xấu hơn cậu cũng thương.
Nỡm à, có ai muốn khen người yêu mà khen như câu Hai Độ nhà mình không?.
Cái đứa khi nãy bảo mình không dễ dụ, nhưng khi cậu Hai rót mật vào tai thì khổ nổi, con tim lại tan chảy ra luôn rồi.
Cậu Hai chuẩn bị cúi xuống hôn Lợn rồi thì thằng Khôn từ đâu chạy đến phá đám, hại hai người họ luống cuống, cụng đầu vào nhau một cái bộp.